YAŞAMAK İÇİN GEZ: FENER-BALAT

Balat-Fener semtleri, fotoğraf tutkum nedeniyle benim sokaklarında gezmekten zevk aldığım, her ziyaretimde güzel fotoğraflar çekmeme vesile olan Fatih'in görülmesi gereken mahalleleridir.

Fener: Fener Rum Lisesi ve Patrikhane’nin olduğu bölge

Balat: Çıfıt çarşısı, Bulgar Kilisesi’nin olduğu taraf.

Fener ve Balat’ın önemli farkı, Osmanlı döneminde Fener semtine Rumların, Balat semtine ise Sefarad Yahudilerinin yerleştirilmesi olmuş. Şu an kiliseler, camiler ve sinagoglar bu bölgede bir arada.

Bu yerleri keşfe tarih kokan sokaklarını gezerek başlayın.Tarihi dokusu dik yokuşlu sokakları, şirin kafeleri, mezatçıları, kiliseleri, sinegogları ve rengarenk boyalı, ahşap çerçeveli evleri,camdan cama asılmış çamaşırları, sokakta oynayan çocukları ile Balat; Fener ve Ayvansaray arasında renkli bir semt.

Balat'ı bugünlere taşıyan aslında yeni nesil kafeleri. Çünkü bu kafeler, genç gezginleri buraya çekti. Balat gezinizde mutlaka bir kafeye uğrayıp biraz vakit geçirin.

Yeni dönemde Fener-Balat mahallesi film reklam ve dizi sektörünün de ilgisini çektiği için ziyaretçi sayısında müthiş bir artış olmuş. Çukur, Doğduğun ev kaderindir vb...dizilerle anılmaya ve meraklılarını mıknatıs gibi çekmeye başladı. Sokaklarında;yerlisi,yabancısı,yaşlısı genci birçok kişinin, kendini bir Türk filminin kahramanı zannedip poz vererek fotoğraf çektirdiğine tanık olursunuz.

Fener-Balat gezisinde en keyifli zamanları, sokaklarında yürürken ve renkli evlerini, tarihi binalarını fotoğraflarken hissettim. Üç dine mensup insanlara ev sahipliği yapan bu semt bir çok önemli tarihi yapılara da ev sahipliği yapmıştır. Buranın simgesel yapılarını anlatarak tura başlayalım.

Fener Rum Lisesi

Kırmızı rengi ile, Haliç sırtlarında İstanbul'un en ihtişamlı yapılarından biridir.1881 yılında inşa edilmiş olup, okulun inşasında kullanılan malzemelerin çoğu Fransa'nın Marsilya kentinden getirilmiştir.Okulun mimarı aynı zamandan bu okuldan mezun olan Konstantinos Dimadis. Okulun inşa tarihini 1881, pergel işareti ile birlikte kubbesindeki levhada yazılı olup, Okulun inşa edildiği arazi de yine bu okuldan mezun olan Dimitri Kantemir’e ait. Vakıf okulu olarak, halen öğrencilerine Türkçe, İngilizce, Yunanca dillerinde orta ve lise seviyesinde eğitim vermeye devam etmektedir.

Moğolların Meryemi Kilisesi

Moğolların Meryemi Kilisesi

Fener Rum Lisesinin arka tarafında, Bizans döneminden günümüze kadar kalan tek kubbeli bir kilisedir. İstanbul Müslümanlar tarafından ele geçirildikten sonra, Fener bölgesinde yaşanan çatışmalar sonucunda bu kilisenin sokaklarında oluk oluk kan aktığı rivayet edilir.Bu nedenle kilisenin diğer adı Kanlı Kilise olarak kalmıştır.

Fetih'ten sonra 100 yıl içinde tüm kubbeli kiliseler camiye çevrilmiştir. Kubbeli olmasına rağmen camiye çevrilmeyen kubbeli tek kilise burasıdır. Fatih'in bu fermanı hala kilisenin duvarında asılıdır.
Bugün Moğolların Meryemi lakabı ile anılan Maria Palailogos'un tek tasvirini, Kariye Müzesindeki büyük Deisis mozağinde görebilirsiniz.Bu talihsiz kadın İsa'nın ayaklarının dibinde, ondan insanlık için şefahat dilerken resmedilmiştir.

Surp Hireşdagebet Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabet Ermeni Kilisesi

Balat'ta Kamış Sokağındadır.Istanbul'un zenginliklerine katkısı olan ve 1628 yılında Ermeniler'e devredilen bir Rum kilisesidir. Ermenice Baş Melek anlamına gelen adı ile Mikhail ve Cebrail'e adanmış. Mucizeler Kilisesi olarak da biliniyor. Eylül ayının ikinci

cumartesi günü ayin yapılarak hastalara şifa dağıtılmaktadır.

Bulgar Kilisesi

Yedi yıl süren restorasyonun ardından 2018 yılı Ocak ayında açılmış.Mimarı Hovzep Aznavuryan'dır. Çok güzel iki katlı,içerisi aydınlık bir kilise. Osmanlı'da Bulgar Ortodokslar, o dönem Fener Rum Ortodoks Patrikhanesine bağlıymış. 19 yy.da kendilerine ait bir kilise istemeye başlamışlar. Bulgar Ortodoks cemaatinin liderlerinden Stefanaki bu arsayı bağışlamış ve dönemin Osmanlı padişahı Abdülaziz izin vermiş. Kilisenin tarihi 1849’a dayanıyor. Ahşap olan ilk kilise yanınca, Haliç kıyısındaki zeminin betonerme inşaata uygun olmaması sebebiyle 1898’de bugünkü Demir Kilise inşa ediliyor. Şu an görmüş olduğunuz kilisenin tüm parçaları Avusturya'da yapılmış. Tuna nehri ve Karadeniz üzerinden getirilmiş.Gelen parçalar monte edilerek Bulgar Kilisesinin yapımı tamamlanmış.3 kubbeli, Haç planlı kilisenin mihrabı Haliç’e dönük. Çan kulesi 40 metre yükseklikte. Çanların hepsi Rusya’da dökülmüş. Ahşap ikonostas bölümü müthiş bir zarafet örneği. Bu bölümde Rus ressamların yaptığı orjinal resimler çok iyi durumda.

Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi

Ortodoksluğun merkezidir. Fatih'in İstanbul'u fethinden sonra da Patrikhanenin yasal statüsü devam etmiş.1600 lerde Fener'deki yerine taşınan Patrikhaneye üçlü bir kapıdan girilir.Sola açılan kapıdan kiliseye, sağa açılan kapıdan ise patrikhaneye geçilir. Ortada bulunan kapı kilitlidir ve 1821 yılından beri hiç açılmamıştır.O dönemde çıkan bir Yunan ayaklanmasında dönemin patriği Grigoryos'un bu ayaklanmayı desteklemiş olduğu söylentileri üzerine, Patrik 10 Nisan 1821 tarihinde orta kapıya asılarak idam edilmiş.Kapı o tarihten itibaren hiç açılmamış kilitli kalmış.

Patrikhanenin ve Kilisenin içinde değerli eşyalar bulunur. Kudüs'ten getirilmiş,diğer parçası Vatikan'da olan Isa'nın çarmıha gerilmeden önce bağlandığı siyah granit sütun,Aya Yorgi tasvirleri,üç azizin( Eufemia, Teofano, Omonia) lahitleri, Meryem ana ve çocuk ikonaları,Patrik tahtı ...

Merdivenli Yokuş Sokağı

Balat'ta fotoğraf çekilecek en favori mekandır. Bekri Mustafa sokak tabelasını görünce Vodina Sokağı arkanıza alarak hafif eğimli yokuşu tırmanınız. Gittiginizde,meraklı bir kalabalığın bu sokakta fotoğraf çektiğini görürsünüz. Balat'ın en renkli, belki de en çok aranan sokağıdır. Eskiden Musevi vatandaşların yaşamış olduğu Osmanlı-Musevi mimari tarzını yansıtan evlere sahip bir sokak olması burayı değerli kılıyor. Yokuşun solunda yer alan bu evler Unesco projesi kapsamında aslına uygun olarak yenilenmiştir.

Sancaktar Yokuşu

Oto yıkama ve Fener köftecisi arasındaki Akçin sokaktan dümdüz yukarı yürüyerek Sancaktar yokuşuna ulaşırız. Fener Rum Lisesine doğru yokuş yukarı ilerledikten sonra, arkanıza dönünce,iki sokağın ortasında yer alan pembe renkli,yuvarlak cepheli bir bina görürsünüz. Bu ev Sancaktar Yokuşundan aşağı inerken bir anda karşınıza çıkar.

Renkli Kapılar

Camcı Çeşmesi Yokuşundan aşağı inerken görüp fotoğraf çektirmek isteyeceğiniz, duvarları renk renk kapılarla kaplı bu bina, Fener-Balat'a gelen herkesin en çok görmek istiyeceği yerlerden biridir. Bu sokak sizi Yıldırım Caddesine çıkartır. Yıldırım caddesi ve Vodina caddesi kafe ve dükkanları ile ilginizi çekebilir.

Tahta minareli cami

Tahta minareli cami

Vodina caddesi üzerindedir. 1458 yılında, Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Cami, zamanla harap olunca, 1865 yılında; Tahta minare Hamamcısı Sivaslı Halit Ağa tarafından tamir edilerek yenilenmiştir. 1957 yılında cami, cemaati tarafından onarıma tabi tutulmuştur. Cami kare planlı ve kagirdir. Tavan içi ahşaptır. Mihrap;Kütahya çinileriyle döşenmiştir. Önceleri ahşap olan ve camiye ismini veren tek şerefeli minare yenilenme döneminde betonla yapılmış, külahı ve alemi madendendir. Cami yanındaki çeşme Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılmıştır. Mihrap duvarı önünde Hüseyin Efendinin kabri bulunmaktadır.

Agora Meyhanesi

Agora Meyhanesi; Mürselpaşa caddesi,Ayvansaray'dadır. Sultan Abdülhamit'in gayrimüslimlerin sosyal yaşamına gösterdiği hoşgörünün temsilcisi olarak günümüzde yer almaktadır.Tarihi 1890 lara dayanan bu meyhane günümüzde 2013 yılında tekrar işletilmeye başlanmıştır. Fotoğraf çekmenize izin veriyorlar. İçeriye girip, tarihi solumanız tavsiye olunur.

Agora Meyhanesi

Agora Meyhanesi

Dimitrie Cantemir Evi

Dimitrie Cantemir 15 yaşında İstanbul'a getirilmiş bir Romen Prensi. Fener Rum Erkek Lisesinde okumuş. Osmanlı tarihi ve müzik alanında eserler vermiş. Evini sadece dışardan görebiliyorsunuz. Fatih Belediyesi bahçesini Dimitrie Cantemir Parkı olarak hizmete açtı.

Dimitrie Cantemir Parkı

Kiremit Caddesi evleri

Fener-Balat'da neler yapabilirsiniz?

Fotoğraf çekin
Antikacıları gezin
Mezat salonlarında açık arttırmalara katılın
Sahile yakın bir konumda Yıldırım caddesi ve Vodina caddesi arasında kalan bölge, Fener’in en canlı bölgesi. Aynı zamanda Fener Balat gezilecek yerler arasında da ilk sıralarda yer alıyor.Sağlı sollu sıralanmış otantik ve renkli cafe ve restoranları ziyaret edin.
Sokaklarında kaybolun, çarşısını gezin (Leblebiciler sok.,Vodina ve Yıldırım caddesi)
Tarihi binaları gezin
Balat Kültür Evi-Vodinana Cafe'yi ziyaret edin
Dükkanlarını, butik ve sanat atölyelerini gezin
Tasarım ve Cam Atölyelerini gezin
Esnaf Lokantasında yemek yiyin
Haliç kıyısında yürüyün