YAŞAMAK İÇİN GEZ: İzmir'in köyleri-BİRGİ

Birgi doğasıyla, tarihi dokusuyla ve sıcakkanlı insanlarıyla, gezip görülecek yerleriyle Ege’nin çok şirin bir köyü. Biz Mayıs ayında köyü ziyaret ettik. Sakin ve doğal halini çok sevdik.
Bozdağlar’ın eteklerinde , dünyanın en bereketli havzalarının ortasında kurulmuş Birgi, eski zamanları yaşatan eşsiz bir tarih zenginliğine sahip Ödemiş’in gözde köylerindendir. 1996 yılında sit alanı ilan edilen bölge 2012’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenmiş. 2022 yılında Dünya Turizm Örgütü tarafından en iyi 32 turizm köyünden biri seçilmiştir.
Birgi köyü Ödemiş’e sadece 9 km uzaklıkta yer alıyor. Beş bin yıllık tarihe sahip, ulu ağaçların süslediği caddeleri, tarihi evleri ve kutsal kabul edilen topraklarıyla görülmeye değer.
Aydınoğulları Meydanı ve Cumhuriyet Meydanı olmak üzere 2 meydanı bulunan köyün Arnavut kaldırımlı sokaklarında eski ev ve konaklar görülmektedir. Bu evler ve konaklar eski yapılarına sadık kalınarak restore edildiği için mimarisi neredeyse hiç bozulmamıştır. Birgi’nin en turistik yeri 3 katlı ahşap Çakırağa Konağı’dır. 18. yüzyılda Şerif Ali Ağa’nın yaptığı konağın duvarlarında İstanbul ve İzmir resimleri asılıdır. Bir sonraki turistik yer ise Aydınoğlu Mehmet Bey Cami’dir. Mehmet Bey tarafından 1312 yılında yaptırılmış olan cami Aydınoğlu Meydan’ında bulunmaktadır. Dış yapısında Selçuklu mimarisinden izler görünen caminin bazı halı ve mezar taşları İzmir’deki müzelere götürülmüştür.
Tarihi Birgi Evleri; iki katlı zemini taş üst kat ve tavanları ahşap olacak şekilde inşa edilmiş olup sofaları ve kafesli pencereleri evlerin en belirgin özelliğidir.

İzmir’in en favori köylerinden biri olan Birgi Yeşil Deniz, Görevimiz Tatil, Unutursam Fısılda, Tatar Ramazan gibi birçok yapımın da çekildiği köydür. Yönetmenler bu köyü özenle inşa edilmiş tarihi konaklar ve tarihi yapılarla dolu olduğu için tercih etmişlerdir.

Köy, eski zamanlarda Frig, Lidya, Pers, Bergama krallıkları, Roma ve Bizans İmparatorluklarının hakimiyetine girmiş ve Aydınoğlu Beyliği’ne başkentlik yapmış.

Gazi Umur Bey

Gazi Umur Bey’in Birgi üzerinde büyük etkileri olmuş. Geçmiş zamanlarda hem Hıristiyanlar hem de Müslümanlar için oldukça kıymetli olan bu topraklarda pek çok önemli din ve bilim adamı yaşamış. Günümüzde eski konakları, medreseleri, türbeleri, camileri ile yaşanmışlığın derinden hissedildiği Birgi, aynı zamanda muhteşem doğasıyla son dönemde turizm açısından yoğun ilgi görüyor.

Birgi’ye Nasıl Gidilir?

Birgi Köyü, İzmir’e yaklaşık 120 kilometre uzaklıkta. Özel araçla gitmek isteyenler Ödemiş’e geldikten sonra Birgi’ye ayrılan yolu takip ederek Birgi Köyü’ne ulaşabilir.

Birgi köyü 2 adet meydan üzerine kuruludur. Aydınoğulları Meydanı ve Cumhuriyet Meydanı gezilecek turistik yerleri etrafında toplamıştır.

Birgi’de gezilecek yerler:

İmamı Birgivi Türbesi, Çakırağa Konağı, Ege’nin en eski camilerinden olan Aydınoğlu Mehmet Bey Camii, Dervişağa Camii ve Sandıkoğlu Konakları ziyaret edilecek başlıca yerler.
Çukur Hamam’ın yanında Derviş Ağa tarafından 1657 yılında yaptırılan açık avlulu Derviş Ağa Medresesi’ni ziyaret edebilirsiniz.
Aydınoğlu Beyliği döneminde, tarihi 14. yüzyıla dayanan yapının ender yapılardan biri olan Güdük Minare Mescidi ilginç yapısıyla görülmeye değer bir yapı.
Türkiye’nin en lezzetli patatesi Ödemiş’te yetişiyor. Burada hemen hemen her köşede çuvallarla patates satılıyor, eve dönüşte alabilirsiniz.
Tarihi Meydan Kahvesi’ne oturup çay içebilirsiniz.
Birgi’ye gittiğinizde çevresinde gezilecek en ilginç köylerden biri Terkedilmiş Lübbey Köyüdür. Vaktiniz var ise gezmeniz tavsiye olunur.

Gezinizi planlarken size tavsiye edeceğim rota; İzmir’den erkenden yola çıkıp önce Torbalı ilçesindeki, Türkiye’nin en büyük otomobil müzesi olan Key Museum’u ziyaret edip devamında Ödemiş’e geçin. Birgi’ye daha çok vakit ayırın. Gölcük’te fotoğrafınızı çekip Bozdağ’da kahvenizi için. Dönüşte Salihli ilçesindeki Sardes Antik Kenti’ni de görüp Turgutlu ve Bornova üzerinden İzmir’e dönün.

Aydınoğlu Hamamı

Birgi'de bir köy kahvaltısı güzel bir seçenek olabilir. Biz ilk gidişimiz için Ödemiş merkezdeki Tarihi Töngül pidesi’ni tercih ettik. Haftanın yedi günü açık olan, küçücük bir pideci burası. Hemen karşısındaki kıraathaneyle anlaşmalı çalışıyor. Çayla birlikte yemek isterseniz oraya oturuyorsunuz. Yaptığı pide tek çeşit fakat içinde her şey var. Saat 14.00'ten sonra pide bulmanız zor. Yumurta, maydanoz ve peynir karışımından oluşan değişik bir pideydi.

Karaoğlu Camii

Birgi, kültürel mirası ve geçmişiyle UNESCO ve Dünya Turizm Örgütü’nün dikkatini çeken değerli destinasyonlardan biri. En çok ilgi gören yeri ise ev sahipliği yaptığı farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan korunmuş yapısı. Taş evleri, asırlık çınarları ve tarihiyle Birgi bizi bekliyor.